संस्कृत

Ralat Lua pada baris 513 di Modul:headword: In full_headword(), the first argument `data` needs to be a Lua object (table) and `data.lang` must be a language object.

Sanskrit

Bahasa Sanskrit[sunting]

Etimologi[sunting]

Daripada सम्- (sam-, “bersama”) +‎ कृत (kṛta, “dibuat, dilakukan”), daripada m. Perkataan pertama adalah daripada bahasa Indo-Eropah Purba *somHós (“sama”), dan yang kedua daripada m.

Sebutan[sunting]

(Vedik) AFA^(kekunci): /s̪ɐ̃s̪.kr̩.t̪ɐ́h/
(Klasik) AFA^(kekunci): /ˈs̪ɐ̃s̪.kr̩.t̪ɐh/, [ˈs̪ɐ̃s̪.kr̩.t̪ɐhᵄ]

(Vedik) AFA^(kekunci): /s̪ɐ̃́s̪.kr̩.t̪ɐh/
(Klasik) AFA^(kekunci): /ˈs̪ɐ̃s̪.kr̩.t̪ɐh/, [ˈs̪ɐ̃s̪.kr̩.t̪ɐhᵄ]

Kata sifat[sunting]

संस्कृत (saṃ-skṛtá, sáṃ-skṛta)

meletakkan bersama-sama, dibina, baik atau sepenuhnya dibentuk, disempurnakan (Lalit.)
dibuat bersedia, bersedia, selesai, siap (RV. lain-lain.)
dihias, dimasak (makanan) (MBh., R., BhP.)
disucikan, ditahbiskan, dikuduskan, suci, dimulakan (ŚBr. lain-lain.)
ditapis, dihiasi, dihias, digilap, sangat dihuraikan (terutamanya digunakan untuk ucapan yang sangat tempa, seperti bahasa Sanskrit, yang bertentangan dengan bahasa vernakular) (Mn., MBh. lain-lain.)

Deklinasi[sunting]

Deklinasi dasar-a maskulin bagi संस्कृत
Nom. tg.	संस्कृतः (saṃskṛtaḥ)
Gen. tg.	संस्कृतस्य (saṃskṛtasya)
	Tunggal	Berdua	Majmuk
Nominatif	संस्कृतः (saṃskṛtaḥ)	संस्कृतौ (saṃskṛtau)	संस्कृताः (saṃskṛtāḥ)
Vokatif	संस्कृत (saṃskṛta)	संस्कृतौ (saṃskṛtau)	संस्कृताः (saṃskṛtāḥ)
Akusatif	संस्कृतम् (saṃskṛtam)	संस्कृतौ (saṃskṛtau)	संस्कृतान् (saṃskṛtān)
Perantian	संस्कृतेन (saṃskṛtena)	संस्कृताभ्याम् (saṃskṛtābhyām)	संस्कृतैः (saṃskṛtaiḥ)
Datif	संस्कृताय (saṃskṛtāya)	संस्कृताभ्याम् (saṃskṛtābhyām)	संस्कृतेभ्यः (saṃskṛtebhyaḥ)
Ablatif	संस्कृतात् (saṃskṛtāt)	संस्कृताभ्याम् (saṃskṛtābhyām)	संस्कृतेभ्यः (saṃskṛtebhyaḥ)
Genitif	संस्कृतस्य (saṃskṛtasya)	संस्कृतयोः (saṃskṛtayoḥ)	संस्कृतानाम् (saṃskṛtānām)
Lokatif	संस्कृते (saṃskṛte)	संस्कृतयोः (saṃskṛtayoḥ)	संस्कृतेषु (saṃskṛteṣu)

Deklinasi dasar-ā feminin bagi संस्कृत
Nom. tg.	संस्कृता (saṃskṛtā)
Gen. tg.	संस्कृतायाः (saṃskṛtāyāḥ)
	Tunggal	Berdua	Majmuk
Nominatif	संस्कृता (saṃskṛtā)	संस्कृते (saṃskṛte)	संस्कृताः (saṃskṛtāḥ)
Vokatif	संस्कृते (saṃskṛte)	संस्कृते (saṃskṛte)	संस्कृताः (saṃskṛtāḥ)
Akusatif	संस्कृताम् (saṃskṛtām)	संस्कृते (saṃskṛte)	संस्कृताः (saṃskṛtāḥ)
Perantian	संस्कृतया (saṃskṛtayā)	संस्कृताभ्याम् (saṃskṛtābhyām)	संस्कृताभिः (saṃskṛtābhiḥ)
Datif	संस्कृतायै (saṃskṛtāyai)	संस्कृताभ्याम् (saṃskṛtābhyām)	संस्कृताभ्यः (saṃskṛtābhyaḥ)
Ablatif	संस्कृतायाः (saṃskṛtāyāḥ)	संस्कृताभ्याम् (saṃskṛtābhyām)	संस्कृताभ्यः (saṃskṛtābhyaḥ)
Genitif	संस्कृतायाः (saṃskṛtāyāḥ)	संस्कृतयोः (saṃskṛtayoḥ)	संस्कृतानाम् (saṃskṛtānām)
Lokatif	संस्कृतायाम् (saṃskṛtāyām)	संस्कृतयोः (saṃskṛtayoḥ)	संस्कृतासु (saṃskṛtāsu)

Deklinasi dasar-a neuter bagi संस्कृत
Nom. tg.	संस्कृतम् (saṃskṛtam)
Gen. tg.	संस्कृतस्य (saṃskṛtasya)
	Tunggal	Berdua	Majmuk
Nominatif	संस्कृतम् (saṃskṛtam)	संस्कृते (saṃskṛte)	संस्कृतानि (saṃskṛtāni)
Vokatif	संस्कृत (saṃskṛta)	संस्कृते (saṃskṛte)	संस्कृतानि (saṃskṛtāni)
Akusatif	संस्कृतम् (saṃskṛtam)	संस्कृते (saṃskṛte)	संस्कृतानि (saṃskṛtāni)
Perantian	संस्कृतेन (saṃskṛtena)	संस्कृताभ्याम् (saṃskṛtābhyām)	संस्कृतैः (saṃskṛtaiḥ)
Datif	संस्कृता (saṃskṛtā)	संस्कृताभ्याम् (saṃskṛtābhyām)	संस्कृतेभ्यः (saṃskṛtebhyaḥ)
Ablatif	संस्कृतात् (saṃskṛtāt)	संस्कृताभ्याम् (saṃskṛtābhyām)	संस्कृतेभ्यः (saṃskṛtebhyaḥ)
Genitif	संस्कृतस्य (saṃskṛtasya)	संस्कृतयोः (saṃskṛtayoḥ)	संस्कृतानाम् (saṃskṛtānām)
Lokatif	संस्कृते (saṃskṛte)	संस्कृतयोः (saṃskṛtayoḥ)	संस्कृतेषु (saṃskṛteṣu)

Kata nama[sunting]

संस्कृत (saṃ-skṛtá) m

seorang manusia dalam salah satu daripada tiga kelas yang telah disucikan oleh upacara-upacara penyucian diri (W.)
manusia berpelajaran (MW.)
satu perkataan dibentuk mengikut peraturan yang tepat, terbitan berkala (MW.)

Deklinasi[sunting]

Deklinasi dasar-a maskulin bagi संस्कृत
Nom. tg.	संस्कृतः (saṃskṛtaḥ)
Gen. tg.	संस्कृतस्य (saṃskṛtasya)
	Tunggal	Berdua	Majmuk
Nominatif	संस्कृतः (saṃskṛtaḥ)	संस्कृतौ (saṃskṛtau)	संस्कृताः (saṃskṛtāḥ)
Vokatif	संस्कृत (saṃskṛta)	संस्कृतौ (saṃskṛtau)	संस्कृताः (saṃskṛtāḥ)
Akusatif	संस्कृतम् (saṃskṛtam)	संस्कृतौ (saṃskṛtau)	संस्कृतान् (saṃskṛtān)
Perantian	संस्कृतेन (saṃskṛtena)	संस्कृताभ्याम् (saṃskṛtābhyām)	संस्कृतैः (saṃskṛtaiḥ)
Datif	संस्कृताय (saṃskṛtāya)	संस्कृताभ्याम् (saṃskṛtābhyām)	संस्कृतेभ्यः (saṃskṛtebhyaḥ)
Ablatif	संस्कृतात् (saṃskṛtāt)	संस्कृताभ्याम् (saṃskṛtābhyām)	संस्कृतेभ्यः (saṃskṛtebhyaḥ)
Genitif	संस्कृतस्य (saṃskṛtasya)	संस्कृतयोः (saṃskṛtayoḥ)	संस्कृतानाम् (saṃskṛtānām)
Lokatif	संस्कृते (saṃskṛte)	संस्कृतयोः (saṃskṛtayoḥ)	संस्कृतेषु (saṃskṛteṣu)

Kata nama[sunting]

संस्कृत (saṃ-skṛtá) n

membuat bersedia, penyediaan atau bersedia meletakkan, pengorbanan (RV., TS., ŚBr., GṛŚrS.)
penggunaan atau adat suci (MW.)
Bahasa Sanskrit (bandingkan diatas) (Śiksh., Bhar., Daśar. lain-lain.)

Deklinasi[sunting]

Deklinasi dasar-a neuter bagi संस्कृत
Nom. tg.	संस्कृतम् (saṃskṛtam)
Gen. tg.	संस्कृतस्य (saṃskṛtasya)
	Tunggal	Berdua	Majmuk
Nominatif	संस्कृतम् (saṃskṛtam)	संस्कृते (saṃskṛte)	संस्कृतानि (saṃskṛtāni)
Vokatif	संस्कृत (saṃskṛta)	संस्कृते (saṃskṛte)	संस्कृतानि (saṃskṛtāni)
Akusatif	संस्कृतम् (saṃskṛtam)	संस्कृते (saṃskṛte)	संस्कृतानि (saṃskṛtāni)
Perantian	संस्कृतेन (saṃskṛtena)	संस्कृताभ्याम् (saṃskṛtābhyām)	संस्कृतैः (saṃskṛtaiḥ)
Datif	संस्कृता (saṃskṛtā)	संस्कृताभ्याम् (saṃskṛtābhyām)	संस्कृतेभ्यः (saṃskṛtebhyaḥ)
Ablatif	संस्कृतात् (saṃskṛtāt)	संस्कृताभ्याम् (saṃskṛtābhyām)	संस्कृतेभ्यः (saṃskṛtebhyaḥ)
Genitif	संस्कृतस्य (saṃskṛtasya)	संस्कृतयोः (saṃskṛtayoḥ)	संस्कृतानाम् (saṃskṛtānām)
Lokatif	संस्कृते (saṃskṛte)	संस्कृतयोः (saṃskṛtayoḥ)	संस्कृतेषु (saṃskṛteṣu)

Rujukan[sunting]

Sir Monier Monier-Williams, A Sanskrit-English dictionary etymologically and philologically arranged with special reference to cognate Indo-European languages, Oxford: Clarendon Press, 1898, halaman 1120
Arthur A. Macdonell, A practical Sanskrit dictionary with transliteration, accentuation, and etymological analysis throughout, London: Oxford University Press, 1893, halaman 326
Horace Hayman Wilson, A dictionary in Sanscrit and English, 2nd ed., Calcutta: Education Press, Circular Road, 1832, halaman 877
Carl Capeller, A Sanskrit-English dictionary, based upon the St. Petersburg lexicons, London: Luzac & Co., 1891, halaman 571